www.kolo.pl

Na trasie podróży Iurie Bodruga -  Ambasadora Republiki Mołdawii w Polsce znalazło się Koło. Dyplomata dotrzymał danego niegdyś słowa i odwiedził grób spoczywającego na naszym Cmentarzu Wojennym poległego w walkach o wyzwolenie miasta Analotija Kobyliańskiego.

Ambasador, ciepło przyjęty przez miejscowe władze, przybył na kolski Cmentarz Wojenny z dwoma bukietami kwiatów – w barwach Polski i Mołdawii, zakupionymi przez Urząd Miejski w Kole. Wiązanki złożył na grobie poległego żołnierza. Zapalił także znicze na nekropolii lotników polskich poległych w czasie lotu bojowego nad Kołem we wrześniu 1939 r oraz przy pomniku pamięci żołnierzy I Frontu Białoruskiego Armii Radzieckiej. Następnie zwiedził ratusz miejski, obejrzał stałą ekspozycję Muzeum Technik Ceramicznych na poddaszu ratusza „Fajans kolski - formy, dekoracje, techniki zdobnicze” imienia Czesława Freudenreicha. W czasie krótkiego pobytu w Kole wiele się dowiedział o mieście, legendach i faktach związanych z jego powstaniem. Na tym zakończyła się nieoficjalna wizyta ambasadora w Kole, w której, oprócz Sekretarza Miasta Moniki Ciesielskiej i dyrektora Muzeum Technik Ceramicznych w Kole Tomasza Nuszkiewicza, udział wzięli także przedstawiciele Stowarzyszenia Współpracy Międzynarodowej „Kołowrotek” i Stowarzyszenia Przyjaciół Miasta Koła nad Wartą.

Z krótkim pobytem dyplomaty w naszym mieście związana jest jednak dłuższa i niezwykle ciekawa historia. Trzeba ją poznać od początku. Na Cmentarzu Wojennym w Kole spoczywa poległy w walkach o wyzwolenie miasta Analotij Kobyliański, którego grób po trzech dekadach poszukiwań odnalazła i odwiedziła matka Lidia. Zdarzenie opisała w 2008 roku na łamach Przeglądu Kolskiego (nr 22) pani Grażyna Gołdych, siostra radnej Teresy Brzoskiej. W 1977 roku zjawiły się w Zakładzie Kamieniarskim Kazimierza Starosty (ojca pań Gołdych i Brzoskiej) dwie kobiety. Jedna z kobiet była matką żołnierza i przyszła zamówić tabliczkę na grób syna. Przybyła z ówczesnego Związku Radzieckiego, z Republiki Mołdawii. Matka przez 30 lat przez Polski Czerwony Krzyż szukała Anatolija, wierząc, że pozostał przy życiu. Kiedy powzięła informację o miejscu jego spoczynku, zapragnęła „dotknąć kawałka ziemi”, gdzie złożono jej 19-letniego, ukochanego jedynaka. Zamówiła płytę upamiętniającą miejsce ostatniego spoczynku syna, która została zamontowana na środku zbiorowej kwatery (mogiła nr 13). Lidia Kobyliańska odwiedziła grób swego syna jeszcze dwukrotnie. Po latach cmentarz przeszedł renowację, a tabliczka w czasie remontu zaginęła. Nazwisko żołnierza nie zachowało się na pomniku. – Nie dawało mi to spokoju– wspominała radna Brzoska. – Postanowiłam przywrócić pamięć o tym młodym żołnierzu. W 2014 roku na moją prośbę zostało wystosowane pismo z Urzędu Miejskiego do PCK o potwierdzenie, czy na naszym Cmentarzu Wojennym pochowany jest Anatolij Kobyliański. Pozytywna odpowiedź przyszła w listopadzie 2015 roku. Anatolij został wpisany do ewidencji poległych.

Dn. 4 września 2016 roku dzięki Stowarzyszeniu Przyjaciół Miasta Koła nad Wartą i Starostwu Powiatowemu  udało się zorganizować uroczystość odsłonięcia repliki zaginionej płyty oraz okolicznościową wystawę. Historia lubi się powtarzać. W 1977 roku Kazimierz Starosta wykonał płytę, zaś litery Czesław Grzebielucha. W 2016 roku tę sama pracę wykonali ich synowie, Ryszard Starosta wykonał i zamontował płytę, a Karol Grzebielucha zrobił napisy – podobnie jak ich ojcowie - bezinteresownie. Po uroczystościach na cmentarzu, już w sali starostwa, można było obejrzeć wystawę zatytułowaną „Serce matki”. Ekspozycja miała pokazać, jak wielkie i kochające jest serce matki, która w czasie wojny straciła jedynego syna i pokonała tysiące kilometrów w ciężkich czasach, aby odwiedzić miejsce wiecznego spoczynku swojego dziecka.

Radna miejska Teresa Brzoska uczestnicząc w ubiegłym roku w obchodach Dnia Niepodległości Białorusi opowiedziała tę piękną historię i wręczyła zdjęcia z wystawy „Serce Matki” Ambasadorowi Republiki Mołdawii. Dyplomata zapewnił, że będąc w Kole, odwiedzi grób swego rodaka. Dotrzymał słowa. Wizyta w Kole była zamknięciem tej pięknej opowieści.

Kolski włodarz, radna Teresa Brzoska oraz Stowarzyszenia Współpracy Międzynarodowej „Kołowrotek” planują zaprosić rodzinę poległego żołnierza do Koła.