Kościół i klasztor bernardynów - kompleks zabudowań klasztornych wzniesiono na wyspie rzecznej w połowie XV w., po sprowadzeniu do miasta przez starostę kolskiego Jana Hińczę z Rogowa zakonu bernardynów. Jego budowę ukończono w 1482 r. Kościół późnobarokowy został wybudowany w latach 1773 - 1782. Jest gmachem trzynawowym, halowym, z prostokątnym prezbiterium. Zewnętrzne elewacje rozczłonkowane są pilastrami. Dwie wieże wysunięto nieco przed lico fasady i zakończone hełami, posiadają wydatne gzymsy kordonowe. Kościół ma jednolite, rokokowe wyposażenie wnętrza z końca XVIII w.. Wystrój 7 ołtarzy jest wkomponowany w architekturę kościoła. Podobnie jak ołtarze - w kolumny - jest ujęta ambona, z rzeźbą św. Franciszka ba baldachmie. Zdobnictwo rokokowe mają również 4 konfesjonały, stalle zakonne i prospekt organowy. W lewej nawie znajduje się kamienny, późnorenesansowy nagrobek Stanisława Ruszkowskiego, chorążego kaliskiego, ostatniego z rządców kolskiego zamku, z postacią leżącego rycerza w zbroi, z buławą w ręku, mieczem u boku i szyszakiem z pióropuszem u stóp. W nawie prawej jest umieszczone kamienne epitafium późnorenesansowe Bartłomieja Wilczyńskiego, z płaskorzeźbionym popiersiem zmarłego trzymającego w ręku książkę i rękawice. Ciekawymi zabytkami są też 2 portrety trumienne malowane na blasze: Anny z Tuczyńskich Łaszczowej (zm. 1668 r.), kasztelanowej lądzkiej, z tablicą inskrypcyjną oraz Rozalii Gurowskiej (zm. 1792 r.).
Klasztor - w zrębie gotycki - został przebudowany gruntownie w latach 1755 - 1764. Jest budynkiem 2 - kondygnacyjnym o 3 skrzydłach otaczających dziedziniec zamknięty z czwartej strony gmachem kościoła.
