1 października przypada rocznica śmierci powieściopisarki, poetki, publicystki i dramaturga Stanisławy Fleszarowej – Muskat, szczególnie bliskiej sercu kolan, znanej szczególnie z utworów „Powrót do miejsc nieobecnych” i „Czarny warkocz”, poświęconych naszemu miastu. Wieloletnim zwyczajem, tego dnia delegacje przybyły pod tablicę pamiątkową usytuowaną na budynku Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego przy ul. Mickiewicza, w tym gmachu bowiem w latach 1927-36 pisarka pobierała naukę.
Pod tablicą pamięci kwiaty złożyli reprezentanci szkoły, Urzędu Miejskiego, Rady Miejskiej, lokalnych instytucji kultury. Pisarka urodziła się w domu nauczyciela Władysława Krzyckiego i Antoniny Anny Wandy z Isakiewiczów. Wychowywała się w Kole, gdzie jej ojciec był kierownikiem szkoły, a później burmistrzem. Tu ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną oraz Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Towarzystwa Oświata. Już jako nastolatka publikowała wiersze w „Gazecie Kolskiej”. Po trudnej, przypadającej na lata wojenne młodości, dorosłe życie związała z wybrzeżem. Ze względu na swe korzenie, bogaty i różnorodny dorobek twórczy oraz dzieła, których fabuła osadzona jest w Kole, pamięć o Fleszarowej-Muskat jest w naszym mieście ciągle żywa, a jej prace cieszą się poczytnością.
Od roku 1990, w którym tablica została ufundowana przez Kolskie Towarzystwo Kulturalne, spotykają się „pod nią” przedstawiciele środowisk kulturalnych, oświaty, samorządu, by wspominać tę i inne osoby, które chlubnie zapisały się na kartach naszego miasta. Propagowanie dorobku Fleszarowej-Muskat rozpoczęła pani Halina Grabowska, była dyrektor Miejskiego Domu Kultury. Obecnie wiedzę o słynnej kolance pogłębić można dzięki publikacji „Na fali” autorstwa Krystyny Świerkosz. Jak zapewnia wydawca Edipresse Polska, „Na fali” to pierwsza biografia Stanisławy Fleszarowej-Muskat. Mimo wielkiej popularności autorka ta bywała dotąd tematem co najwyżej artykułów prasowych. Krystyna Swierkosz, która od lat zajmuje się jej spuścizną literacką, napisała coś więcej. W swojej książce nie tylko porządkuje wydarzenia z życia pisarki, ale także stara się wyjaśnić pewne niejasności, a nawet rozwiać niektóre legendy, jakimi ono obrosło. Jest to lektura obowiązkowa dla każdego miłośnika sopockiej mistrzyni powieści obyczajowej. Książkę można wypożyczyć w kolskiej książnicy.
